- Περσέας
- I
Ήρωας της ελληνικής μυθολογίας, γιος της Δανάης και του Δία. Ο παππούς του Ακρίσιος, βασιλιάς του Άργους, στον οποίο ένας χρησμός είχε προείπει το θάνατο από το χέρι του εγγονού του, τον έκλεισε μαζί με τη μητέρα του σε μια λάρνακα και τους έριξε στη θάλασσα. Διασώθηκαν όμως στη νήσο Σέριφο, όπου ο Π. μεγάλωσε στην αυλή του βασιλιά Πολυδεύκτη. Για να απαλλαγεί από τον Π. ο Πολυδεύκτης, ο οποίος ήθελε να παντρευτεί τη Δανάη, διέταξε τον Π. να του φέρει το κεφάλι της Μέδουσας. Βοηθούμενος από τον Ερμή και την Αθηνά, ο ήρωας ανάγκασε τις τρεις Γραίες, αφού τους αφαίρεσε το μοναδικό μάτι και το μοναδικό δόντι τους, να τον οδηγήσουν στις Νύμφες. Εκείνες του έδωσαν την περικεφαλαία του Άδη, που έκανε αόρατο όποιον τη φορούσε, φτερωτά πέδιλα και τηνκίβισιν(σάκο). Ο Π. κατόρθωσε να αποκεφαλίσει τη Μέδουσα, βλέποντας την μέσα από μια χάλκινη ασπίδα και αποφεύγοντας, κατά τη συμβουλή της Αθηνάς, να την κοιτάξει για να μην απολιθωθεί. Αφού γλύτωσε από τις Γοργόνες με τη βοήθεια της μαγικής περικεφαλαίας του, έφτασε στην Αιθιοπία, όπου ελευθέρωσε την κόρη του βασιλιά, Ανδρομέδα, την οποία πήρε σύζυγό του. Κατόπιν επέστρεψε στη Σέριφο, όπου εκδικήθηκε τον Πολυδεύκτη απολιθώνοντάς τον με την επίδειξη του κεφαλιού της Μέδουσας. Μαζί με τη μητέρα του και τη σύζυγό του ξεκίνησε για το Άργος, ενώ ο Ακρίσιος, για να αποφύγει τη συνάντηση με τον εγγονό του κατέφυγε στη Λάρισα. Περνώντας από τη Λάρισα, ο Π. έλαβε μέρος σε αγώνες δισκοβολίας, αλλά από απροσεξία ο δίσκος του χτύπησε και σκότωσε τον Ακρίσιο, που βρισκόταν μεταξύ των θεατών. Κατόπιν ο Π. πήγε στην Τίρυνθα, της οποίας υπήρξε βασιλιάς, καθώς και των Μυκηνών και της Μιδέας, μέχρι το θάνατό του.II
«Περσέας και Ανδρομέδα», τοιχογραφία της Πομπηίας του 1oυ π.Χ. αιώνα (Εθνικό Μουσείο, Νεάπολη).
Ο τελευταίος βασιλιάς της Μακεδονίας, νόθος γιος του Φιλίππου E΄ (περίπου 213-162 π.Χ.). Ο Π. ήρθε σε σύγκρουση με τον αδελφό του Δημήτριο, νόμιμο διάδοχο του θρόνου, ο οποίος είχε φιλικές σχέσεις με τους Ρωμαίους, και έπεισε τον πατέρα του να τον εκτελέσει με την κατηγορία της προδοσίας. Μετά τον θάνατο του Φιλίππου (179), ο Π. ανανέωσε τη συνθήκη με τους Ρωμαίους, αλλά εξακολούθησε τη μυστική πολιτικοστρατιωτική προπαρασκευή του για τη σύγκρουση με τη Ρώμη. Ο Ευμένης της Περγάμου όμως κατήγγειλε τις ενέργειες του Π. στη Ρώμη και έπεισε τη ρωμαϊκή σύγκλητο να του κηρύξει τον πόλεμο (171). Ο Π. είχε μερικές επιτυχίες στα δύο πρώτα χρόνια, αλλά δεν κατόρθωσε να επωφεληθεί από αυτές, και έχασε και τις αρχικές συμπάθειες μεγάλου μέρους της Ελλάδας· όταν κατόπιν οι Ρωμαίοι, με αρχηγό τον Παύλο Αιμίλιο, προχώρησαν ως την Πύδνα (168), ο Π. αναγκάστηκε να δώσει υπό συνθήκες αρκετά δυσμενείς μια αποφασιστική μάχη (Ιούνιος 168), που υπήρξε γι’ αυτόν ολοκληρωτική πανωλεθρία. Ο Π. τελικά αιχμαλωτίστηκε από τους Ρωμαίους και ο Παύλος Αιμίλιος κόσμησε μ’ αυτόν το θρίαμβό του στη Ρώμη (167).Η μορφή του Περσέα, του τελευταίου βασιλιά της Μακεδονίας, που αγωνίστηκε αποφασιστικά αλλά μάταια εναντίον της Ρώμης, σε μακεδόνικο τετράδραχμο, από τα καλύτερα έργα της ελληνιστικής χαρακτικής νομισμάτων. Στην άλλη όψη του νομίσματος, κάτω, με το όνομα του βασιλιά εικονίζεται μέσα σε στεφάνι από φύλλα βαλανιδιάς αετός να πατά σε κεραυνό. (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα).
Η μορφή του Περσέα, του τελευταίου βασιλιά της Μακεδονίας, που αγωνίστηκε αποφασιστικά αλλά μάταια εναντίον της Ρώμης, σε μακεδόνικο τετράδραχμο, από τα καλύτερα έργα της ελληνιστικής χαρακτικής νομισμάτων. Στην άλλη όψη του νομίσματος, κάτω, με το όνομα του βασιλιά εικονίζεται μέσα σε στεφάνι από φύλλα βαλανιδιάς αετός να πατά σε κεραυνό. (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα).
* * *ο, Νβλ. Περσεύς.
Dictionary of Greek. 2013.